کد مطلب:188764 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:163
عبدالملک مروان
پس از مروان بن حكم فرزندش عبدالملك حكومت را در اختیار گرفت. وی در آغاز بر تمامی بلاد تسلط نداشت، ولی در پی جنگ ها و درگیری های حجاج با ابن زبیر كه بر بخش هایی از كشور نفوذ داشت، به سال 73 ه قدرت كامل یافت و تا سال 86 ه به حكومت ادامه داد.
او تا قبل از رسیدن به خلافت، خود را فردی قرآن دوست می نمایاند، و از سر سیاست بازی، برخی از شؤون تقوا را رعایت می كرد، ولی با رسیدن به حكومت، در زمره ی مستبدترین خلفای اموی در آمد. [1] شراب می نوشید و به نوشیدن شراب اقرار می كرد. [2] .
زمانی كه به حكومت رسید، قرآن را كناری نهاد و گفت: این آخرین دیدار من با تو است! [3] .
مسلط ساختن كارگزاران سفاك و جنایتكاری چون حجاج بن یوسف ثقفی بر جان و مال و حیثیت مردم، نمایانگر گوشه ای از خیانت های او به امت اسلامی است.
برخی از روایتگران تاریخ مدعی شده اند كه عبدالملك در مقایسه با پیشینیانش، سختگیری كمتری نسبت به خاندان علی (ع) روا داشته است؛ زیرا به كارگزار خویش در حجاز نوشته است: مرا از مبتلا شدن به خون فرزندان علی دور نگه دار (یعنی تو به عنوان كارگزار من با آل علی (ع) به گونه ای برخورد نكن كه منتهی به خونریزی و قتل آنان شود)؛ زیرا من دریافته ام كه هرگاه علویان مورد ظلم و هجوم قرار گرفته اند، مهاجمان به پیروزی نرسیده اند. [4] .
این مدارای نسبی در صورتی كه به راستی صورت گرفته باشد، هرگز از روی ملاطفت و رحمت نبوده است، بلكه عبدالملك با بررسی زندگی یزید، دریافته بود كه جنگ و مبارزه با اهل بیت نه تنها حكومت او را استحكام نمی بخشد، بلكه جو
[ صفحه 174]
اجتماعی را علیه او بیشتر تحریك می كند! [5] .
عبدالملك، عثمان را فرمانروایی ناتوان، معاویه را حاكمی سازشكار، یزید را حكمرانی نادان می دانست و می گفت:
بدانید كه من بر خلاف پیشینیانم دردهای این امت را جز با شمشیر مداوا نخواهم كرد، تا سرها همه فرود آید و نیروها تسلیم شوند... به خدا سوگند، هر كس از این پس مرا به تقوای الهی فرمان دهد و دعوت كند، گردنش را قطع خواهم كرد! [6] .
او تا قبل از رسیدن به خلافت، خود را فردی قرآن دوست می نمایاند، و از سر سیاست بازی، برخی از شؤون تقوا را رعایت می كرد، ولی با رسیدن به حكومت، در زمره ی مستبدترین خلفای اموی در آمد. [1] شراب می نوشید و به نوشیدن شراب اقرار می كرد. [2] .
زمانی كه به حكومت رسید، قرآن را كناری نهاد و گفت: این آخرین دیدار من با تو است! [3] .
مسلط ساختن كارگزاران سفاك و جنایتكاری چون حجاج بن یوسف ثقفی بر جان و مال و حیثیت مردم، نمایانگر گوشه ای از خیانت های او به امت اسلامی است.
برخی از روایتگران تاریخ مدعی شده اند كه عبدالملك در مقایسه با پیشینیانش، سختگیری كمتری نسبت به خاندان علی (ع) روا داشته است؛ زیرا به كارگزار خویش در حجاز نوشته است: مرا از مبتلا شدن به خون فرزندان علی دور نگه دار (یعنی تو به عنوان كارگزار من با آل علی (ع) به گونه ای برخورد نكن كه منتهی به خونریزی و قتل آنان شود)؛ زیرا من دریافته ام كه هرگاه علویان مورد ظلم و هجوم قرار گرفته اند، مهاجمان به پیروزی نرسیده اند. [4] .
این مدارای نسبی در صورتی كه به راستی صورت گرفته باشد، هرگز از روی ملاطفت و رحمت نبوده است، بلكه عبدالملك با بررسی زندگی یزید، دریافته بود كه جنگ و مبارزه با اهل بیت نه تنها حكومت او را استحكام نمی بخشد، بلكه جو
[ صفحه 174]
اجتماعی را علیه او بیشتر تحریك می كند! [5] .
عبدالملك، عثمان را فرمانروایی ناتوان، معاویه را حاكمی سازشكار، یزید را حكمرانی نادان می دانست و می گفت:
بدانید كه من بر خلاف پیشینیانم دردهای این امت را جز با شمشیر مداوا نخواهم كرد، تا سرها همه فرود آید و نیروها تسلیم شوند... به خدا سوگند، هر كس از این پس مرا به تقوای الهی فرمان دهد و دعوت كند، گردنش را قطع خواهم كرد! [6] .
[1] الاعلام 8 / 312.
[2] تاريخ الخلفاء 216.
[3] تاريخ الخلفاء 216؛ الاعلام 5 / 246.
[4] رك: سيرة الائمة الاثني عشر 2 / 220.
[5] مروج الذهب 3 / 170.
[6] تاريخ الخلفاء 219-218.